verdrietig

Vooruit dan maar, de verkiezingen. Bereid je voor op een boel tekst.

Komende zondag stemmen de Serviërs voor een nieuw parlement. Het oude heeft iets meer dan een jaar bestaan en het heeft nooit gefunctioneerd. In plaats van wetten te bediscussiëren en aan te nemen of te verwerpen en in plaats van de regering te controleren, wat volgens mij toch de taken van een parlement zijn, hebben de tweehonderdvijftig volksvertegenwoordigers vooral op elkaar lopen schelden. Hetzelfde gold voor de regering die ze hadden had voortgebracht. Vooral op het eind kwam er geen einde meer aan het aantal verdachtmakingen en de hoeveelheid vuilspuiterij.

Hoewel er ook wel andere aanleidingen waren om elkaar het leven zuur te maken, was de voornaamste reden voor de voortdurende misère natuurlijk Kosovo of beter: Kosovo in verband met Europa. Hoe zit dat ook alweer? Wel, laten we maar beginnen in het jaar 1389, toen de Servische tsaar Lazar op het Merelveld (Kosovo Polje) in Kosovo een verpletterende nederlaag leed tegen de Turken en daarbij zelf nog om het leven kwam ook. Nee hoor, geintje. Maar zo gaat het wel in negen van de tien discussies die je hier op de Balkan voert. Bijna altijd wordt er een naar eigen goeddunken ingekleurde, etnisch verantwoorde versie van de geschiedenis bijgehaald. Dat gaan we nu even niet doen.

Waar het op neer komt, is dat Slobodan Milošević -wie herinnert zich hem niet- het leven de Albanezen in Kosovo zo zuur maakte, dat ze er een guerillaoorlog voor over hadden om de Serviërs eruit te knikkeren. Ja, ik weet best dat de Albanezen beweren dat ze ook in de decennia daaraan voorafgaand vreselijk werden onderdrukt, maar feit is dat ze de wapens pas oppakten aan het eind van de jaren negentig. Servië (toen nog onderdeel van van wat er over was van Joegoslavië) verloor de strijd in juni 1999, vooral vanwege de bombardementen door de Navo, en moest instemmen met bezetting door een door de Navo geleide vredesmacht (Kfor) en internationaal bestuur door, laten we maar zeggen, de Verenigde Naties. Resolutie 1244 van de VN-Veiligheidheidsraad regelde dat allemaal.

Voor de Albanezen was dat niet genoeg. Zij zagen hun opstand als bevrijdingsoorlog (hun legertje heette het Kosovo Bevrijdingsleger en dus niet het Kosovoleger ter Bestrijding van de Schending der Mensenrechten of zo). Ze wilden dus los van Servië. Navo en VN wisten dat natuurlijk best, maar ze deden het voorkomen alsof er een periode zou komen waarin in onderling overleg zou worden beslist over de toekomst van het stukje grondgebied. Er werd bemiddeld, er werd gepraat, er werd gesoebat over hoe de toekomst van Kosovo eruit zou moeten zien. Allemaal schijn, want voor de westerse goegemeente stond al vanaf het begin af aan vast dat de Albanezen hun onafhankelijkheid zouden krijgen.

Op 17 februari van dit jaar was het zover: Hashim Thaci, de kersverse premier, verklaarde Kosovo plechtig en geheel eenzijdig onafhankelijk van Servië. De Amerikanen blij, zij zijn de grote steun en toeverlaat van Kosovo's Albanezen, een groot deel van de EU blij, feest, knallende champagnekurken en een heleboel vuurwerk.

De Serviërs boos. Weliswaar hadden ze in de acht jaar sinds hun vertrek geen enkel constructief voorstel gedaan voor de toekomstige status van Kosovo, maar met verlies brak er een storm van national(istisch)e woede los. Kosovo, vinden de Serviërs ineens en masse, is de bakermat van de Servische beschaving. Veel Serviërs die er wonen of woonden zijn er min of meer met een stok naartoe geslagen omdat geen mens erheen wilde, maar toch: door het verlies van Kosovo dreigt de hele natie ineen te storten. Snik snik.

In alle discussies over dit onderwerp kom je dus heel veel verdichting tegen en heel weinig waarheid. Enerzijds kan kan ik me er van alles bij voorstellen dat de Albanezen niets meer met Servië te maken willen hebben en anderzijds hebben de Serviërs gewoon gelijk dat de onafhankelijkheid op niets is gestoeld. In die resolutie 1244 waar ik het over had staat dat de leden van de Veiligheidsraad de soevereiniteit en territoriale integriteit van Joegoslavië (nu dus Servië) erkennen. Met andere woorden: Kosovo is onderdeel van Servië. Om dat te veranderen is een nieuwe resolutie nodig en die is er niet. Ergo, Kosovo is nog steeds onderdeel van Servië. Punt uit.

Vraag: wat heeft dit nou allemaal met de verkiezingen te maken? Antwoord: alles en wel hierom. De Europese Unie heeft een missie naar Kosovo gestuurd om de Albanezen te helpen bij de opbouw van hun nieuwe staat. Een deel van de politiek hier in Belgrado ziet daarin een erkenning van de onafhankelijkheid door de EU zelf (dus niet door afzonderlijke lidstaten), het andere deel zegt dat die twee dingen niets met elkaar te maken hebben. Dat laatste deel tekende kort geleden een stabilisatieverdrag met de EU (nu even niet zo belangrijk wat dat is), wat het eerste deel beschouwde als VERRAAD!!!!!! Die vermaledijde EU had toch de onafhankelijkheid van Kosovo erkend en dus willen we niets met die club te maken hebben, zolang die de missie niet terugtrekt en luid en duidelijk zegt: Kosovo je Srbija. Je kunt je wel voorstellen wat dat betekent.

De vraag waar de kiezers voor staan is dus: willen we verder op de weg naar Europa of (voorlopig even) niet?

Geen eenvoudige vraag en de heren partijleiders hebben het er ook erg moeilijk mee. Kijk maar:

Om deze hele lap tekst toch nog een licht slot te geven, wilde ik een verkiezing uitschrijven. Vraag: wie van deze heren is er het verdrietigst?