dinsdag 15 december 2009

helden en schurken


Je hoort vaak emotionele verhalen als je een verhaal maakt als over de Roemeense revolutie van twintig jaar geleden. Zoals dat van Mihai Dragoi, een arts die, op weg naar het ziekenhuis om de gewonden van de revolutie te helpen, zelf door militairen vanuit de staatsdrukkerij werd beschoten en zwaar gewond in het ziekenhuis belandde waar hij geacht werd zijn werk te gaan doen.


Of dat van Gianina en Adrian Juganaru, die, destijds respectievelijk tien en dertien jaar oud, zagen dat hun vader werd doodgeschoten. De opdrachtgever van die moord is nooit veroordeeld. Sterker nog: hij werd hoogleraar op de universiteit waar Gianina later naartoe zou gaan.



Revolutie is ook een verhaal van helden en schurken. De geschiedenis wil de nuances nog wel eens uitwissen. Laszlo Tökes bijvoorbeeld. Hij geld als held bij uitstek. Hij heeft voor zijn rol zelfs de Nederlandse Geuzenpenning ontvangen. Bij zijn kerk begon de revolutie en dat wil de Hongaarse en protestantse minderheid (Tökes is een protestantse Hongaar) maar al te graag weten. "Lang leve Laszlo Tökes. Vrijheid", staat er (in het Hongaars) op een bord dat gisteren op zijn kerk werd onthuld:


Tökes is in de omgang een aardige man, hoewel ik gisteren anderhalf uur op hem heb staan wachten in een ijskoude kerk, en ik wil helemaal niet beweren dat hij een schurk was. Maar slechts weinigen herinneren zich dat Tökes misschien niet de heldhaftige rol heeft gespeeld die hem (vooral in West-Europa) wordt toegedicht. Ik schreef al dat zijn volgelingen zich in december 1989 zich bij zijn kerk verzamelden om zijn gedwongen overplaatsing naar een afgelegen deel van Roemenië te verhinderen en dat die 'demonstaties' uitgroeiden tot een massaal protest dat zich verspreidde over het hele land en uiteindelijk leidde tot de val van Ceausescu. Van dat prille begin bestaat een beroemde foto, die ik jammer genoeg nergens kan vinden, een beeld van Tökes in een open raam van de kerk. De burgemeester van Timisoara staat naast hem. Op het moment dat die foto werd genomen, riep Tökes de demonstranten op om naar huis te gaan. Het is nooit helemaal duidelijk geworden waarom hij dat deed: om de autoriteiten van dienst te zijn, om zijn eigen hachje te redden of omdat hij bezorgd was om de veiligheid van zijn volgelingen (het laatste, zegt hij zelf). Hoe dan ook, als de mensen gevolg hadden gegeven aan die oproep, was er geen Roemeense revolutie geweest. Althans niet toen.


Geschiedenis dus. Tegenwoordig is Timisoara een prettige stad, waar men zich, net als in de rest van de wereld voorbereidt op kerst en oud en nieuw.


12 opmerkingen:

Krajisnik zei

Mooi om te zien dat er nog Servische invloeden in Timisoara zijn. Op het bordje staat naast het Roemeens ook in het Servisch "hier begon de revolutie"

David Jan zei

Daarom heb ik de foto geplaatst. Er wonen nog steeds Serviërs in Timisoara. Ik heb zelfs gegeten in restaurant Jugoslavia. De (Servische) ober raakte niet uitgepraat nadat hij er achter was gekomen dat Milan (cameraman) en ik in Belgrado wonen. Hij praatte zoveel dat zijn loszittende kunstgebit er zowat uitviel.

kosovosrbija zei

was bad blue boys, daar laatst geweest om te voetballen.. toen ze de stadion vernielden, en de stad..en iedereen srbija scaneerden vanuit de roemeense kant, drm werden ze ook gek.. op youtube gekeken.. daar wonen volgens mij 9000 serviers.

Anoniem zei

Is dit hem?

http://www.agenda.ro/news/news/14250/revolutia-de-la-timisoara-incepea-acum-19-ani.html

Die in zwart/wit

Groeten van Jesse

David Jan zei

Op die site kan ik hem niet vinden, Jesse.

Fredrik zei

Als ze helemaal correct waren geweest, hadden ze er ook een duitse tekst aangeplakt. Er woont nog steeds een aantal duitsers in Timisoara en omstreken. Ook in de Vojvodina trouwens.. Maar daar zijn ze allergisch voor.

David Jan zei

Dat is niet helemaal waar. De tekst hangt er ook in het Duits (en het Hongaars), maar dan op een ander bordje. Ik heb zelfs een fles Schwaben Wein uit Timisoara meegenomen.

Fredrik zei

En was de wijn te pruimen? Mijn ervaring is dat de lokale wijnen hier ronduit slecht zijn. Er is van Alexandrovic een redelijk acceptabel assortiment, maar te hoog geprijsd in relatie tot de kwaliteit. En dan nog is het eigenlijk niet te zuipen. Je kan in Nl en D goede wijnen kopen onder de 10 euro en als je iets meer uitgeeft hele goeie. Schijnt hier absoluut onmogelijk te zijn. Of het is afgrijselijk zuur of het smaakt naar oude sokken. Terwijl het klimaat perfect is en de bodem goed blijkt te zijn. In sommige regio's dan. Ik heb eens op een slava goede servische wijn gedronken. Je snapt hum, uit een ouwe limonadefles.. Ikke blij en vragen waar het vandaan komt, is het in mekaar gedraaid door een of andere nicht in Kroatie.. Nu heb ik gehoord dat er in Rajac goede gemaakt wordt maar heb nog niet in de auto kunnen stappen om te testen.Is dit geen leuk topic voor jou?

David Jan zei

Ik heb die wijn nog niet geprobeerd. Ik moet bekennen dat ik absoluut geen wijnexpert ben. Ik weet er eigenlijk helemaal niks van, dus ik ga niemand vermoeien met welgemeende, maar waardeloze adviezen.

Fredrik zei

Vanavond weer een slava gehad met super wijn, natuurlijk uit de limonadefles. Dit keer uit Negotin (Rajac ligt er vlakbij). Ook weer een of andere ome (Kum) die dit zelf in elkaar gedraaid heeft maar beslist géén amateur. Kan dus nu uit deze bron putten tegen geringe vergoeding..haha. Hij was natuurlijk verguld met de complimenten en zoals de meeste Serven ruiken ze meteen handel met het "Westen" haha. Ik heb maar besloten hem met een bezoek te vereren in de nabije toekomst. Hoef ik tenminste niet iedere keer m'n toevlucht te zoeken in het bier hier (wat trouwens best te pruimen is). De kilo's vliegen eraan! Een mooie wijntour ligt in het verschiet..

David Jan zei

Veel plezier ermee.

Anoniem zei

Dictator is de CIA, het Pentagon, M16, BND, Soros, een multinationale onderneming, die
vernietigd Joegoslavië...