De traangasgranaten zijn er dwars doorheen gegaan. Afijn je ziet het.Ik ben weer terug uit Mitrovica, een dag eerder dan de bedoeling was en dat heeft een positieve oorzaak: we hadden gewoon al het benodigde materiaal: beelden en audio van de protestbijeenkomst, interviews, kortom, ik denk dat ik mooie tv- en radioreportages in elkaar kan zetten.
Nog even in het kort. In Brđani, een dorpje vlakbij Noord-Mitrovica (en dus in het gebied waar de overgrote meerderheid Servisch is) zijn Albanezen begonnen met de herbouw van vijf huizen, die na de oorlog in 1999 zijn vernield door Serviërs.
Je zou zeggen dat daar niks mis mee is. Die mensen zijn destijds verdreven, hun huizen zijn kapot gemaakt, de oorlog is tien jaar geleden en het wordt dus tijd dat ze terug kunnen. Ik ga nu de reden van de protesten weergeven. Of ik het daarmee eens ben of niet doet niet ter zake. De Serviërs zeggen: in 1999, net na de oorlog, is er een akkoord gesloten dat bepaalt dat er sprake moet zijn van wederzijdse instemming als verdrevenen (zowel Serviërs als Albanezen) willen terugkeren naar een gebied waar de 'anderen' in de meerderheid zijn. Ze zeggen verder dat deze vijf families op eigen houtje zijn gaan herbouwen, dus zonder fiat van de Serviërs in de omgeving, en dat ze daarbij de steun hebben van de regering in Priština, die financieel bijdraagt.
Ze zeggen ook dat de politie EULex (plaatje, achter de muur), de EU-missie in Kosovo, de Albanezen steunt door de demonstranten tegen te houden als die de voortgang van de herbouw willen verhinderen.Het is een merkwaardige en uiterst gecompliceerde toestand, die eens te meer aantoont dat het onafhankelijke Kosovo zich niet zo gunstig ontwikkelt als met name EU- en Navo-vertegenwoordigers ons willen doen geloven.
Die dagelijkse demonstraties verlopen overigens heel vreemd. Zo'n zeventig, tachtig mensen verzamelen zich op het dorpspleintje van Brđani, er worden vlaggen uitgedeeld en dan wandelt men gemoedelijk naar de plek van de confrontatie. Na een meter of vijftig krijgen ze van de (Servische) Kosovo-politie te horen dat ze niet verder mogen. Iedereen (inclusief de politiemannen) tovert zijn vriendelijkste glimlacht tevoorschijn (ze kennen elkaar allemaal) en de stoet loopt rustig verder. Even verderop staat een linietje Kosovo-politie op de weg, compleet met helmen, schilden en gasmakers. Opnieuw wordt de demonstranten verteld dat ze niet verder mogen en opnieuw wandelt de stoet om de linie heen.
Op dat moment begint de (internationale) EULex-politie traangasgranaten af te schieten en dat doet ze van harte en in ruime mate.
Het gevolg: de stoet stopt, trekt zich terug en probeert het via een andere route en dan herhaalt de geschiedenis zich een paar keer.
Het is, na twee weken, een vastgesteld scenario. Iedereen weet wat zijn rol is en iedereen houdt zich er keurig aan. In mijn reportage zal ik het "een rituele dans om de macht" noemen.
Cameraman Sale en ik heb geprobeerd dat zo goed mogelijk vast te leggen. Maandag gaan we monteren voor het Journaal, dinsdag voor het Journaal op 3 en ik moet de komende dagen ook nog radioreportages voor het Radio 1 Journaal en de Wereldomroep in elkaar zetten. Een en ander zal waarschijnlijk kort voor het bezoek van de Amerikaanse vice-president Joe Biden aan Kosovo worden uitgezonden.Om te vieren dat alles goed was gegaan, hebben Sale en ik voor terugkeer naar Belgrado ćepapčići gegeten in een kafana in Zvečan, iets ten noorden van Mitrovica. Ze waren alleen zo groot dat we er met geen mogelijkheid tien weggestouwd konden krijgen.
Posts
3 opmerkingen:
Als er idd zon akkoord is gemaakt dan vind ik het raar dat EU-Lex dit toelaat. Weet je iets meer over dit akkoord?
De NAVO landen begonnen de oorlog omdat ze claimden dat hij verantwoordelijk was voor de verdwijning en de vermeende moord op 500.000 Albanezen. Dit bleek een flagrante leugen. Sindsdien heeft de NAVO in een verslag toegegeven dat het aantal doden niet meer dan 2.100 bedroeg, die in overgrote meerderheid omkwamen tijdens de strijdhandelingen of onze bombardementen. De etnische Albanezen zijn recent geimmigreerd in het Servische Kosovo,en Serviers worden al eeuwenlang verdreven uit Kosovo.Serviche heiligdommen liggen daar,maar van albanezen niet!Sommigen van 700 jaar oud!Albanezen koloniseerden die gebied systematich al meer dan 200 jaar lang, en meestal met gevolg van masale verdrijving van Serviers. Met name na de 2deWO kwamen ze met duizenden per jaar, ELKE JAAR en bleven 6-7-8-9 kinderen hebben. Ze bleven hangen in hun clan/stam kultuuur en ondanks de grote prosperiteit in toenamlige Joegoslavie, wilden ze niet samenvoegen met de rest. In dorpen was het gewoonljk om 2 meters hoge muren rond je huis te bouwen, om je vrouw als een slaaf te houden en te behaldelen (trouwens dat is nog steeds zo).
@Krajisnik. Het vervelende met dit soort uitlatingen (over het terugkeerakkoord) is dat moeilijk, zo niet onmogelijk is na te gaan of ze kloppen. Serviërs (inclusief de bepaald niet radicale Oliver Ivanović) zeggen dat er destijds zo'n overeenkomst is gesloten. Albanezen en vertegenwoordigers van de internationale gemeenschap ontkennen dat of zeggen dat de Serviërs het verkeerd intepreteren. Ik heb het akkoord, zo het bestaat, niet gezien. Hoe dan ook, het lijkt me redelijk om te overleggen als Albanezen willen terugkeren naar Noord-Kosovo (al was het alleen maar voor hun eigen veiligheid), zoals het ook voor de hand ligt om eens rond de tafel te gaan zitten als Serviërs willen terugkeren naar pakweg Đakovica. Volgens mij moet zo veel mogelijk worden voorkomen dat terugkeer een politiek steekspel wordt.
@Anoniem. Pfff. Ik neem aan dat je met die 'hij' in je eerste zin Milošević bedoelt. Het spijt me zeer, maar dat aantal van een half miljoen heb ik nooit gehoord (wel honderdduizend, hetgeen overigens ook schromelijk overdreven was). Verder ben je in dezelfde propagandaval getrapt als zovelen die jij hetzelfde verwijt. Ik weet niet precies waar je het vandaan haalt dat de Navo heeft 'toegegeven' dat er gedurende de hele Kosovo-oorlog (en dus niet alleen tijdens de bombardementen) 2100 doden zijn gevallen. Het aantal slachtoffers is omstreden en dat zal altijd wel zo blijven. Ik heb geen behoefte om in te gaan op je geschiedenisles. De situatie is zoals-ie is. Milošević heeft geprobeerd de Albanezen er massaal uit te knikkeren, de Albanezen hebben onder het toeziend oog van de internationale gemeenschap hetzelfde gedaan met de Serviërs.
Vergeet even niet dat de afgelopen decennia maar weinig Serviërs naar Kosovo wilden verhuizen, ondanks prettige premies. Vergeet even niet dat in die periode vele duizenden Serviërs (vrijwillig) hun bezit hebben verkocht aan Albanezen. En ook dat doet er niks meer toe. De realiteit is dat de overgrote meerderheid van Kosovo's inwoners Albanees is en dat zal je gewoon moeten accepteren. (Of wil je ze er allemaal uitschoppen?) Dat betekent voor mij niet dat de onafhankelijkheid gerechtvaardigd is. De internationale gemeenschap heeft die veel te lichtzinnig geaccepteerd, zo niet doelbewust gepromoot. Met Brđani heeft je hele exposé al helemaal niks te maken. Daar gaat het om het recht op terugkeer en de voorwaarden waaronder dat gaat. Natuurlijk hebben de mensen die verdreven zijn en van wie de huizen doelbewust zijn vernield het recht om terug te keren. De Serviërs van Noord-Kosovo erkennen dat. Ze willen alleen dat voor hen hetzelfde recht geldt en dat kan ik me heel goed voorstellen.
Een reactie posten