In de grondwet van Montenegro was al opgenomen dat de Montenegrijnen hun eigen taal hebben: je raadt het al, het Montenegrijns. Die taal verschilt niet, of in ieder geval nauwelijks, van het Servo-Kroatisch (dat officieel helemaal niet meer bestaat), maar toch moet er een standarisatie komen. De inwoners van de onafhankelijke republiek moeten immers weten wat hun eigen taal is. Hooggeleerde linguïsten hebben al vastgesteld dat het Montenegrijns drie extra letters heeft. Je ziet ze hierboven: de nummers 26, 31 en 33 (ik krijg ze niet uit mijn computer). Tsja, als je een klein land bent, wil je natuurlijk een groot alfabet.
Niet dat onenigheid over de taalverschillen iets nieuws is. Hier een oud filmpje, als je goed luistert ook wel te begrijpen als de taal niet machtig bent.
Posts
19 opmerkingen:
26 en 33 kan je hier vinden http://www.mvdmoosdijk.nl/Misc/Altcodes/Alt-codes_for_characters.htm#top
31 blijft voor mij ook een raadsel
Gé
Dankjewel Gé. Ik denk alleen niet dat ik ze veel zal gebruiken.
Zijn er dan ook specifieke Montenegrijnse klanken waar ze die letters voor nodig hebben?
Dat zal wel, Antje. Ik heb het aan een aantal Serviërs gevraagd, maar die vinden het vanzelfsprekend allemaal belachelijk. Ik weet het dus niet zeker.
Ik vind vier varianten op de letter z iig erg exotisch. Waar zou die cyrillische z bijvoorbeeld voor staan? Mocht je die nog eens uit je toetsenbord willen persen, dan kun je gewoon, net als mijn cyrillische DDR-typemachine, het cijfer 3 gebruiken. Het ding heeft zelfs geen apart knopje voor die letter.
@ Antje: de drie tekens werden voorheen gespeld als "sj" (26), "dz" (31) en "zj" (33), dus sjever (noord) is nu gespeld śever. Maar ik geloof dat de oude schrijfwijze ook gewoon mag. Sterker nog, het zal me benieuwen hoeveel Montenegrijnen die nieuwe letters gaan gebruiken. Overigens, de ś en ź zijn van het West-Slavisch afgekeken (die zitten bv. wel op een Pools toetsenbord). Volgens de lokale dorpsgekken die doorgepromoveerd zijn als etnolinguïsten hebben de Montenegrijnen, ondanks eeuwenlange Servische literaire overheersing, die drie West-Slavische klanken uit hun oude Heimat behouden. Die speciale tekentjes konden dus niet lang uitblijven na de onafhankelijkheid.
Ik ken een montenegrijn/serv uit Herceg novi die als hij daar bij de bank gaat pinnen als taal duits kiest "want montenegrijns ken ik niet".
@ Richard: Dank! Die letters zijn op zich wel economisch qua schrijfwerk. Maar waar zou dat Montenegrijnse heimat dan liggen? Alle Slaven zijn toch rond 600 na christus gewoon uit het oosten komen lopen, om vervolgens uiteen te vallen in kleine volkjes met kleine taaltjes ed (vergeet het Russisch even)? Of denken de Montenegrijnen van de Polen en Tsjechen af te stammen?
Hi Antje, dat klopt helemaal wat je zegt over de Slavische migraties, maar vooral sinds de jaren tachtig is er veel science fiction geschreven over de herkomst van de Kroaten, Serven, Bosniakken, etc. Erg populaire hobby in nationalistische en extreem-rechtse kringen. Belangrijk motief daarbij is "bewijs" te vinden dat het eigen volk al sinds mensenheugenis enorm van de buren verschilt. De auteur Radoslav Rotković claimt dat Montenegrijnen van de Polaben afstammen, een verdwenen Slavisch volk dat tussen Elbe en Oostzee woonde. Zijn methodes en bewijsmateriaal hebben nauwelijks een wetenschappelijke basis. Rotković heeft ook jarenlang gepleit voor de "Montenegrijnse taal" inclusief ś en ź, ook al is die "taal" taalkundig gezien hooguit een dialect van het neo-štokavisch (Bosnisch, Servisch, Kroatisch). Hij heeft zijn gelijk behaald bij de overheid, de politieke wind staat gunstig.
Haha, de Polaben! Kom nou zeg. Vraag me af hoe ze die connectie hebben ontwaard.
Nou ja, als je dat maar lang genoeg volhoudt, heb je over honderd jaar vanzelf een nieuwe taal, zoals het Macedonisch ook steeds minder op het Bulgaars is gaan lijken.
Hoe ze bij de Polaben kwamen, ligt volgens mij in de redenatie van Rotković en zijn collega's. De Kroaten en Serven hadden in de vroege middeleeuwen namelijk allebei gelijknamige stamgroepen in delen van Polen, Tsjechië en Oost-Duitsland, maar de Montenegrijnen niet; hun volksnaam komt uit een latere periode. Daar konden ze natuurlijk niet bij achterblijven en omdat niemand nog een claim op de Polaben had gelegd, kwam dat even mooi uit. Vervolgens ga je dan wat pseudo-wetenschappelijke parallellen trekken met plaats-, rivier- en stamnamen in Montenegro en klaar is kees. Alleen zijn er geen bronnen dat er Polaben in Montenegro gingen kamperen, maar dat deert niet. Als je ergens in gelooft, dan bestaat het.
De Serven hebben nog steedsgelijknamige stammen die leven in Oost-Duitsland, namelijk de Sorben. Deze wonen voornamelijk rond de stad Cottbus. Micheal Ballack is een bekende Duisters van Sorbische afkomst
De Sorben ken ik (dappere dodo's met zelfs eigen Sorbische scholen enzo), maar die hebben toch niet zoveel met de Serven te maken? Gelijknamig betekent toch niet per se dat ze verwant zijn? En dat Sorbisch lijkt vooral sterk op Pools, met wat Duitse invloeden.
Misschien dat iemand weet waar de woordstam srp/srb/serb op slaat?
Goh, ik lees allerlei dingen die ik nooit heb geweten. Dank.
We zouden je ook nog kunnen doorzagen over het Kasjoebisch en Russinisch, maar iets zegt me dat dat een beetje buiten het bereik van dit blog valt ;).
Laat je vooral niet beperken door de geografische grenzen van dit blog.
In dat geval: ben je ooit van deze luitjes tegengekomen? http://de.wikipedia.org/wiki/Jugoslawo-russinische_Sprache
Of zijn ze inmiddels uitgestorven?
Ik weet het echt niet Antje, heb er nooit van gehoord. Ik weet alleen dat Vojvodina een enorme mengelmoes is van van alles en nog wat.
nummer 26= sjtsch, net als een Russische letter: щ.
Een reactie posten