ambassadeur

Diplomaten worden geacht hun werk in stilte te verrichten. Voor ons correspondenten is dat vaak heel vervelend, want je zult ze zelden of nooit betrappen op een uitspraak over een gevoelige kwestie waar je iets mee kan, maar voor de verhouding tussen staten is het misschien maar beter zo.
Soms vliegt zo'n diplomaat uit de bocht en dat overkwam meneer Karel Vosskühler, hare majesteits ambassadeur te Sarajevo, gisteren. Misschien heeft hij de plaatselijke politieke gewoonten wat te veel ter harte genomen. "Dodik is slechter dan Loekasjenko" stond er namelijk boven een interview met hem in de krant Dnevni Avaz. Dat heeft hij niet gezegd, maar het kwam er wel op neer. Letterlijk staat er in het interview: "Tot nu toe heb ik Dodik vergeleken met Loekasjenko. Nu moet ik mijn excuses aanbieden aan Loekasjenko. Hij is gestraft. Hij kon niet skieën, noch zijn dochter opzoeken in Oostenrijk. Hij heeft zijn lesje geleerd en nu kan hij weer reizen."
Voor de leek is dit waarschijnlijk abacadabra, dus uitleg.
Wie is Dodik? Milorad Dodik is de (democratisch gekozen) premier van de Republika Srpska (Servische Republiek), een van de twee 'entiteiten' waaruit Bosnië bestaat.
Wie is Loekasjenko? Loekasjenko is de president van Wit-Rusland, die onder Amerikanen bekend staat als "de laatste dictator in Europa" (niet dat de Amerikanen altijd gelijk hebben...) en die wegens gesjoemel met verkiezingen, schending van mensenrechten enz. een tijdlang zijn gezicht niet mocht laten zien in de Europese Unie. Dat reisverbod is onlangs als teken van goede wil wat versoepeld.
Waarom de vergelijking tussen Dodik en Loekasjenko is me niet helemaal duidelijk.
Vosskühler verwijt Dodik al tijden dat hij de staat Bosnië-Hercegovina aan het ondermijnen is en dat hij uit is op een zelfstandige Republika Srpska. Kijk maar: de Bosnische Serviërs hebben er alles aan gedaan om te voorkomen dat de politie in Bosnië onder één bevel komt te staan (nu zijn er twee gescheiden politiemachten). De Bosnische Serviërs willen het gezamenlijke bevel over het Bosnische leger terugdraaien. De Bosnische Serviërs willen zich bemoeien met het buitenlandse beleid van Bosnië-Hercegovina (een van de weinige échte bevoegdheden van de regering in Sarajevo). Allemaal waar. En, vindt Vosskühler, Dodik is onder meer een gevaar voor de vrijheid van meningsuiting en de onafhankelijke rechtspraak (dat geldt volgens mij niet minder voor de politici in Sarajevo).
In de hoofdstad van de Republika Srpska zijn ze pislink. Vosskühler heeft zich "met zijn schandelijke uitlatingen" in dienst gesteld van de Bosnische moslims. Hij heeft de grenzen van diplomatiek gedrag en goede smaak overtreden. Vosskühler komt de Republika Srpska niet meer in en de regering in Banja Luka heeft de centrale regering in Sarajevo gevraagd de Nederlandse ambassadeur tot ongewenst persoon te verklaren. Grootspraak natuurlijk, maar het toont wel aan hoe kwaad ze zijn.
Nogmaals, ik denk dat meneer Vosskühler de plank niet helemaal misslaat. Maar wat heb je eraan om dat als (benoemde en niet gekozen) ambassadeur voor iedereen hoorbaar rond te toeteren. Volgens mij hebben we daar een minister van buitenlandse zaken voor. Moet die duimen gaan zitten draaien? Gaarne een reactie, excellentie.