Straten overal ter wereld spreken hun eigen taal. Ook die in Belgrado. Bezoekers die de stad goed kennen, kunnen dit stukje wel overslaan. Voor hen zal er weinig nieuws in zitten. Voor gewone stervelingen echter wil ik eens een paar typisch Belgradose voorbeelden van zulke straattaal laten zien.
Om maar te beginnen met hun namen. Daarin weerspiegelt zich het verleden en de huidige politieke voorkeur van stad en land. Tot groot verdriet van taxichauffeurs en oudere inwoners veranderen de straatnamen met zekere regelmaat. Zij blijven dan ook bij voorkeur de oude gebruiken.
Neem Svetogorska in het centrum. Zoals je op het bordje kunt zien, had die van 1872 tot 1896 een poëtische naam: Ulica Dva Bela Goluba, de Straat van de Twee Witte Duiven. Daarna werd het (voor degenen die geen cyrillisch lezen) voor het eerst Svetogorska (de Serviërs noemen het Griekse eiland Athos Sveta Gora, heilige berg), vervolgens Bitoljska (naar het Macedonische Bitola), Žorža Klemensoa (naar de Franse staatsman Georges Clemenceau, tegenwoordig heet het laatste stuk van Francuska zo), toen maar weer eens een paar jaar Svetogorska, daarna moest er natuurlijk een partizanenheld worden vernoemd. een Kroaat nog wel: Ivan 'Ivo Lola' Ribar en nu is het dus weer Svetogorska.
Er zijn andere voorbeelden te over. Het bekendst is wellicht Bulevar Revolucije. Die wordt door bijna iedereen nog steeds zo genoemd (of simpelweg Bulevar), maar hij heet nu eigenlijk Bulevar Kralja Aleksandra naar koning Aleksandar Karađorđević (koning van 1921-1934). Bij mij achter loopt de Bulevar Despota Stefana (Servische edelman 1374-1427, zoon van legendarische prins Lazar van de slag op het Merelveld), die voorheen Bulevar 29. Novembra (Dag van de Republiek in Joegoslavië, op 29 november besloot de Anti-fascistische Raad voor de Bevrijding van Joegoslavië dat het land een socialistische federale republiek zou worden). De laatste loot aan de stam is de Bulevar AVNOJ-a (AVNOJ was die Anti-fascistische Raad van hiervoor), die nu Bulevar Zorana Đinđića heet. Ook de naam van mijn eigen straat Carigradska (= Istanboel, danwel Constantinopel) heeft niet altijd zo geheten. Die heeft een poos onder de naam Bure Strugara (vanzelfsprekend ook een partizaan) bestaan.
Graffity is natuurlijk ook een vorm van straattaal. Belgrado staat er vol mee. Tijdens een kort ochtendwandelingetje heb ik zomaar wat plaatjes gemaakt. Politiek is hier een favoriet onderwerp op muren. En natuurlijk zijn de tekstenspuiters het niet met elkaar eens. Is Kosovo Servië of is Ibiza dat en moet je dat in latijns of in cyrillisch schrift schrijven?
En voor het geval Maxime (zie gisteren) denkt dat iedereen op hem zit te wachten, vergeet het maar.
Gelukkig gaat het niet alleen maar over politiek. Sale blijkt namelijk erg van Juliana te houden.
Posts
3 opmerkingen:
Mijn Russisch gastmama, bij wie ik bijna een jaar heb doorgebracht, kon zich er nog steeds druk om maken: waarom moest Leningrad in godsnaam (Lenins naam) een andere naam en andere straatnamen krijgen? Ze vond het zonde van het geld, dat de stad ineens massaal nieuwe straatnaamborden en briefpapier ed moest gaan inslaan, vanuit het idee dat ze dat geld vast beter konden besteden. Wat waarschijnlijk ook wel erg waar is. Hoewel ik die Servische bordjes met raniji naziv wel erg leuk vind.
Hè gelukkig, nog iemand die foto's maakt van straatnaamborden, ik dacht altijd dat ik de enige was met die - gezonde -afwijking. Maar in de Balkan is het nog actueel ook.
Groet, Jan
@ Antje. Ik geloof dat er hier meer geld aan nutteloze dingen wordt uitgegeven dan aan nieuwe straatnaambordjes.
@ Jan. Ik kan niet zeggen dat het een hobby van me is. Het kwam gewoon zo uit.
Een reactie posten